Drugsadvies over cafeïne

Cafeïne

Beschrijving van cafeïne

Algemeen

Cafeïne in zuivere vorm is een wit poeder met een bittere smaak. Deze stof is een natuurlijk product, dit houdt in dat de stof in de natuur gevonden kan worden. Er is dus geen chemisch proces nodig om de stof te creëren. Cafeïne komt voor in tal van natuurlijke planten en producten van deze planten. Zo zit de stof in koffiebonen, cacaobonen (waar chocola van gemaakt kan worden), theebladeren (theïne genaamd), maar ook in minder bekende natuurproducten als guarana  en kolanoot.

Verschillende producten

Cafeïne is in Nederland en in grote delen van de wereld helemaal legaal. Dit is dan ook de reden dat het in tal van producten verwerkt wordt die veel mensen dagelijks nuttigen. Koffie, thee, chocolademelk, energiedrinks, zijn hier voorbeelden van.
In verschillende smartproducten (zoals capsules) en energie dranken zijn naast cafeïne ook andere stoffen gebruikt zoals taurine en  guarana.

Wet

Cafeïne is wereldwijd het meest gebruikte stimulerende genotmiddel. Dit heeft mede te maken met het feit dat cafeïne één van de weinig stimulerende stoffen is die in grote delen van de wereld legaal is. Verder is er geen minimum leeftijd voor het gebruik van de stof. De keuringsdienst van waarde houdt toezicht op de kwaliteit van de stof in Nederland.

Cafeïne wordt verder vaak nog verwerkt in andere opwekkende drugs. Amfetaminepoeders (speed), cocaïnepoeders en ook XTC pillen zijn hier voorbeelden van.

Effecten van cafeïne

De effecten van cafeïne kunnen verschillen per persoon. Hiervoor zijn een paar oorzaken te geven. Zoals de verwachting die men heeft van het middel, ervaring met het middel, ziektegeschiedenis, maar ook de omgeving kan van invloed zijn op de effecten die cafeïne teweeg kan brengen bij een persoon. De hieronder beschreven effecten kunnen dus per persoon verschillen en is daardoor meer een leidraad dan vaststaande feiten.

Lichamelijke effecten

  • Energiek
  • Vermindering van de eetlust
  • Onderdrukking van vermoeidheid
  • Verhoogde hartslag en bloeddruk
  • Versnelde ademhaling
  • Versnelde en slechtere spijsvertering, dit houdt in dat de darmen minder voedingsstoffen opnemen en men daardoor eerder naar de wc moet. Vandaar ook dat cafeïne vaak een laxerende werking heeft.
  • Verhoogde productie van maagzuur en urine (eerder plassen)

Geestelijke effecten

  • Denken lijkt sneller te gaan
  • Verhoogd concentratievermogen
  • Heldere gedachtegangen

Werkingsduur

De effecten van cafeïne zijn binnen 5 minuten merkbaar en houden minimaal 60 minuten aan, maar kunnen ook 2 of 3 uur aanhouden. Het is lastig aan te geven hoe lang de werkingsduur precies is aangezien ieder lichaam anders kan reageren op cafeïne.

Risico’s en verslaving van cafeïne

De effecten van cafeïne kunnen verschillen per persoon. Hiervoor zijn een paar oorzaken te geven. Zoals de verwachting die men heeft van het middel, ervaring met het middel, ziektegeschiedenis, maar ook de omgeving kan van invloed zijn op de effecten die cafeïne teweeg kan brengen bij een persoon. De hieronder beschreven effecten kunnen dus per persoon verschillen en is daardoor meer een leidraad dan vaststaande feiten.

Lichamelijke effecten

  • Energiek
  • Vermindering van de eetlust
  • Onderdrukking van vermoeidheid
  • Verhoogde hartslag en bloeddruk
  • Versnelde ademhaling
  • Versnelde en slechtere spijsvertering, dit houdt in dat de darmen minder voedingsstoffen opnemen en men daardoor eerder naar de wc moet. Vandaar ook dat cafeïne vaak een laxerende werking heeft.
  • Verhoogde productie van maagzuur en urine (eerder plassen)

Geestelijke effecten

  • Denken lijkt sneller te gaan
  • Verhoogd concentratievermogen
  • Heldere gedachtegangen

Werkingsduur

De effecten van cafeïne zijn binnen 5 minuten merkbaar en houden minimaal 60 minuten aan, maar kunnen ook 2 of 3 uur aanhouden. Het is lastig aan te geven hoe lang de werkingsduur precies is aangezien ieder lichaam anders kan reageren op cafeïne.

Geschiedenis van cafeïne

De geschiedenis van cafeïne is heel breed. De stof zit immers in meer dan 60 planten die allemaal in de natuur groeien. Wij hebben ervoor gekozen om de geschiedenis van chocolade, thee en koffie te behandelen. Op deze wijze komen we naar onze mening het dichts bij een totaal beeld van de geschiedenis van cafeïne.

Chocolade (cacao)

Eerste gebruik cacao

Waar en wanneer de eerste cacao boom uit de grond omhoog gegroeid is, is niet met zekerheid te zeggen. Het is zelfs niet met honderd procent zekerheid te zeggen wie het eerste volk was om gebruik te maken van deze boom. Wat wel bekend is, is dat de Maya’s de eerste bronnen leveren over cacao en het gebruik hiervan. Sterker nog de Maya’s begonnen de cacao boom te cultiveren. Met cultiveren wordt bedoeld dat ze zaadjes planten om zo cacao bomen te laten groeien dicht bij hun omgeving. Het drankje dat de Maya’s ervan bereidde heet xocoatl. In plaats van melk en suiker stopte men pepers en andere specerijen in de drank. Oftewel de drank was niet lekker zoet zoals nu het geval is, maar de drank was vooral heel spicy (sterk gekruid).

Spanjaarden ontdekken cacao

De Spanjaarden kwamen als eerste Europese volk in aanraking met cacao. In 1521 werd Mexico veroverd en dat was het leefgebied van de Azteken. Die op hun beurt het gebruik van cacao hadden overgenomen van de Maya’s. De Spanjaarden observeerden de Azteken en met name hun gebruik van cacao. Door deze interesse duurde het niet lang voordat de Spanjaarden de cacao bonen uit Mexico exporteerden naar Spanje. Cacao werd ondanks deze export aanvankelijk geen groot succes. Dit had twee redenen. Alleen de rijke elite had genoeg geld om cacao te kunnen betalen. Dit kwam doordat een schip vanuit Mexico naar Spanje zo twee tot drie weken onder weg was. Daar kwamen dan nog de kosten voor bemanning, eten, drinken, etc. bij. De tweede reden was dat de drank die van de cacao gemaakt werd niet zoet was maar zeer sterk gekruid. Dit viel niet erg in de smaak bij de Spanjaarden.

Verspreiding over Europa

Zo’n honderd jaar nadat Spanje voor het eerst in aanraking kwam met cacao kwam ook de rest van Europa in aanraking met de stof. In tegenstelling tot de spicy chocolade werd de zoete chocolade een groot succes. Hoewel het alleen beschikbaar was voor de elite en de rijken. Chocolade was in deze tijd (zo rond 1600-1700) nog erg duur. Dit kwam doordat het moest worden geïmporteerd (uit bijv. Mexico) en aangezien zeilschepen niet zo snel gaan, veel bemanning nodig hebben, was de prijs hoog. Rond 1800 kwam hier verandering in. Landen waarin chocolade populair was zetten hun eigen cacao plantages op in de koloniën (veroverde gebieden, vaak overzees). Hierdoor werd er veel meer cacao geproduceerd en zakte de prijs. De tweede grote verandering was dat de industriële revolutie op gang kwam, met als belangrijkste uitvinding de stoommachine. Hierdoor konden cacaobonen voortaan mechanisch gemalen worden, wat een stuk sneller gaat dan wanneer dit met spierkracht moet gebeuren. Met de komst van de chocoladepers kwam er ook de mogelijkheid om chocoladerepen te produceren.  Voortaan kon chocolade dus ook worden gegeten in plaats van alleen gedronken te worden. De populariteit van chocolade melk en chocolade repen is alleen maar gestegen vanaf deze tijd en is tegenwoordig niet meer weg te denken als lekkernij.

Thee (theïne)

Eerste gebruik van thee

Waar en wanneer de eerste thee plant uit de grond omhoog gegroeid is, is net als bij cacao, niet met zekerheid te zeggen. Volgens een legende uit China heeft de keizer Shen Nong in 2737 voor Chr. thee per ongeluk uitgevonden. Deze keizer vond het belangrijk dat water altijd gekookt werd alvorens het gedronken werd. Het verhaal verteld over een moment dat deze keizer samen met enkele van zijn onderdanen op reis was door zijn rijk. Toen er gestopt werd en water gekookt werd om te drinken, zijn er bij toeval een paar thee blaadjes in het water beland. Toen de keizer dit water (met de thee blaadjes) proefde stond hij versteld van de oppeppende werking die de drank had. Hij zei dat het zijn lichaam kracht gaf en benoemde het tot medicijn. In hoeverre dit verhaal op waarheid berust is niet te zeggen, het is een verhaal uit de Chinese mythologie en moet daardoor met kritische noot gelezen worden.

China heeft eerste thee cultuur

Hoewel het verhaal over het eerste gebruik niet geheel betrouwbaar is, is het wel bewezen dat China de eerste thee cultuur had. Met thee cultuur wordt bedoeld dat de drank op grote schaal (door veel mensen) geconsumeerd werd en dat dit als normaal beschouw werd. 300 na Chr. waren er over het hele Chinese rijk theehuizen. Daarnaast werden er verhalen, gedichten, boeken, liederen en schilderijen opgedragen aan thee of aan de theeplant. Zo rond het jaar 800 verspreid het gebruik van thee zich naar Japan. Een verschil tussen China en Japan in het gebruik van thee was dat de drank in China op veel grotere schaal gedronken werd. In Japan werd thee drinken verheven tot kunst, met tal van ceremoniën die hiermee gepaard gingen.

Europa komt in aanraking met thee

Europa kwam laat in aanmerking met thee. Pas rond 1600 raakten de eerste Europeanen bekent met de drank. Dit had te maken met de toenemende handel tussen China en Europa. In 1609 bereikte thee voor het eerst Engeland. Dit was echter niet voor iedereen zomaar te koop. Thee was namelijk heel erg duur. Eén pond thee kostte de gemiddelde Britse arbeider negen maandlonen. Oftewel alleen de rijke elite kon het betalen. Naarmate de handel in thee toenam daalde de prijs van thee steeds verder. Hierdoor werd het uiteindelijk ook betaalbaar voor de ‘normale’ arbeider. In 1750 was thee de favoriete drank onder Engelsen. Overigens vond deze ontwikkeling niet alleen in Engeland plaats. In landen over heel Europa werd thee een populaire drank, die tegenwoordig niet meer weg te denken is.

Koffie (cafeïne)

Het eerste gebruik

Over het eerste gebruik van koffie bestaan verschillende verhalen en legendes. De meest bekende is het verhaal van de herder Kaldi uit Jemen. Op een dag zag deze beste man zijn geiten vol energie rond rennen en zelfs dansen. Kaldi kwam erachter dat dit te maken had met bepaalde bessen die ze hadden gegeten. Die bessen waren koffiebessen. Nadat Kaldi de koffiebonen zelf had gegeten merkte hij een directe energie opkomen. Dit verhaal is slechts een legende en kan als volle waarheid beschouwd worden. Naar alle waarschijnlijkheid zijn het nomadische stammen geweest die koffie als opwekkend middel hebben ontdekt. Hierover bestaat echter de nodige twijfel. (We hebben het hier over koffiebessen, niet de drank koffie)

Koffie en de Arabische wereld

Er wordt verondersteld dat de Arabieren van het Arabische schiereiland de eerste waren om van de koffiebonen daadwerkelijk koffie te bereiden. Dit gebeurde echter pas in de 13e eeuw. Over hoe de plant daar terecht is gekomen bestaat enige twijfel. De meest geaccepteerde verklaring is dat er koffiebonen zijn meegenomen na veroveringen in Afrika en dan met name Ethiopië. Laat in de 15e eeuw werd het eerste koffiehuis geopend. Al snel werden koffiehuizen zeer populair in de Arabische wereld. Er werd met elkaar gepraat, gediscussieerd, over tal van zaken. De Arabieren waren geen domme jongens. Zij wilden graag hun monopolie positie op koffie vasthouden. Koffiebonen mochten alleen worden geëxporteerd als deze al waren gebrand, zodat deze niet als zaden voor nieuwe koffieplanten gebruikt konden worden. Ondanks deze maatregelen duurde het niet al te lang voordat koffie bekend werd in andere delen van de wereld. Zo ook in Europa.

Koffie en Europa

De introductie van koffie in Europa verliep via Turkije naar Italië rond 1600. Via Italië verspreidde koffie zich naar Frankrijk en de rest van Europa. In 1645 werden de eerste koffiehuizen geopend in Italië. Het duurde niet lang voordat in heel Europa koffiehuizen en cafés hun deuren openden. Hoewel thee alleen betaalbaar was voor de rijke elite, was koffie ook betaalbaar voor de middenklasse. Hierdoor duurde het niet lang voordat koffie zeer populair werd in Europa. De VOC had hierin een grote rol. Eerst haalden ze hun koffie uit hun handelspost in Mokka. Hier moesten ze echter een hoge prijs voor betalen en dit schade de winsten die de VOC kon behalen. Slimme jongens die ze waren stalen ze een aantal koffiebonen uit Jemen om deze vervolgens te planten op Java (een kolonie van Nederland toentertijd). Het klimaat op Java bleek uitermate geschikt voor het groeien van koffiestruiken en –bomen. Nederland begon zijn eigen handel in koffie. Hierdoor heeft Nederland mede gezorgd voor een verdere verspreiding van koffie. Landen waar Nederland koffie heeft geïntroduceerd zijn onder andere Amerika en Suriname. Hoe snel koffie aan populariteit heeft gewonnen is goed te zien aan deze cijfers. In 1750 werden ongeveer 600.000 zakken koffie verhandeld. In 2000 was dit aantal al 103.000.000 zakken koffie. Koffie is na olie het belangrijkste handelsproduct geworden

Cafeïne

De stof cafeïne werd pas geïsoleerd in het jaar 1819. De isolatie van theïne in thee duurde nog een aantal jaar langer.

Samenvatting

Cafeïne wordt op natuurlijke wijze, namelijk de planten, al duizenden jaren genuttigd. Cacao komt bij de Maya’s vandaan. Thee kwam oorspronkelijk uit China en koffie werd het eerst door Arabieren genuttigd. Bij alle drie de dranken duurde het een lange tijd voordat Europa ermee in aanraking kwam. De dranken waren in het begin nog heel duur en waren alleen betaalbaar voor de rijke elite. Toen de handel eenmaal opbloeide en verschillende landen hun eigen plantages (in de koloniën) gingen aanleggen werden de dranken ook betaalbaar voor de middenklassen. Tegenwoordig is koffie, naast olie, het belangrijkste handelsproduct geworden en zijn dranken als chocolademelk, thee en koffie niet meer weg te denken uit onze huidige maatschappij. 

Combi gebruik cafeïne

Cafeïne en opwekkende middelen

  • Cafeïne heeft een stimulerende werking en kan in hoge dosering schadelijk zijn voor je hart- en bloedvatenstelsel. Stimulerende middelen zoals MDMA, cocaïne en amfetamine geven ook een verhoging van je hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur. Enige voorzichtigheid met het combineren van deze middelen is dan ook nodig. Vooral de combinatie van een van deze middelen met veel energydrinks kan voor een onprettig rusteloos gevoel of hartkloppingen zorgen.

Het gecombineerd gebruik van verschillende drugs of drugs met medicijnen kan vervelende, onvoorspelbare, en ook gevaarlijke effecten met zich meebrengen. Daarom wordt combigebruik afgeraden. Dit geldt overigens voor elke drug.

0 reacties

Laatste ontwikkelingen

Actuele informatie rondom de laatste
ontwikkelingen en trends op het gebied van verslavende middelen.

Lees verder

Nieuws

Lees hier alles over het laatste nieuws over verslavende middelen. 

Online gokken toestaan, dat is gokken met de volksgezondheid

Online gokken toestaan, dat is gokken met de volksgezondheid

Er kleven grote bezwaren aan het overheidsbeleid om via nieuwe wetgeving die in oktober van kracht werd de online gokwereld te legaliseren. Naar verwachting komen honderdduizend mensen in de problemen. Topsporters zijn gevoelig voor (met name online) gokverslaving, blijkt uit Brits onderzoek (Nederlands Dagblad, 11 november). Afgelopen oktober, nota bene tijdens Stoptober, is in Nederland de Wet kansspelen op afstand ingegaan, waarmee de overheid inzet op regulering van de online gokmarkt.

Lees meer
Kabinet vraagt Kamer om plan voor accijns op e-sigaret

Kabinet vraagt Kamer om plan voor accijns op e-sigaret

Er komt waarschijnlijk toch een nationale verbruikersbelasting op e-sigaretten. Demissionair staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid zei tot nu toe dat het kabinet wil wachten op een Europese regeling voor accijns op de bij jongeren populaire ‘vapes’, maar in de Tweede Kamer zei hij dat dat proces “te traag verloopt”. “Ik ben het punt genaderd dat ik denk dat een nationale heffing beter is.”

Lees meer
Vapen en roken, jongeren doen het allebei

Vapen en roken, jongeren doen het allebei

Nieuwe cijfers zijn alarmerend: bijna net zoveel jongeren vapen als roken. 21,7 procent van de Nederlandse jongeren en jongvolwassenen (12 tot en met 25 jaar) heeft in het afgelopen jaar een e-sigaret gebruikt. Bijna een derde (27,4 procent) heeft sigaretten gerookt. En 69,1% van de jongeren die maandelijks een e-sigaret gebruiken, roken óók maandelijks sigaretten.

Lees meer

Extra informatie nodig?

Ben je op zoek naar extra informatie over drugs, of constateer je bij jezelf of een ander (problematisch) gebruik en heb je hier vragen over? Mail dan je vraag naar vraag@drugsadvies.nl

 

    This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

    Contact

    Voor aanmeldingen voor gastlessen graag mailen naar info@drugsadvies.nl

    Of bellen met (035) 887 02 77 (Bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 12:00 tot 17:00)

    Telefoonnummer

    (035) 887 02 77

    Mail

    info@drugsadvies.nl