Alcohol

Beschrijving van Alcohol

Algemeen

Er zijn twee soorten alcoholische dranken te onderscheiden. De zwak alcoholhoudende drank en de sterke drank. De zwak alcoholhoudende drank is een natuurlijk product dat ontstaat door gisting van gerst (bier) of druiven (wijn). Het natuurlijke gistingsproces stopt bij ongeveer 15% alcohol. Bier bevat vaak 5% alcohol en wijn zo rond de 12%. De sterke drank wordt door de mens gemaakt door een distillatieproces. Men distilleert (filtert) de alcohol uit de drank waardoor er pure alcohol overblijft. Vervolgens wordt het gewenste alcohol percentage toegevoegd aan een andere drank. Het alcoholpercentage van sterke drank ligt dus hoger dan van zwak alcoholische dranken. Jenever bevat 35% alcohol, maar er zijn dranken die de 60% alcohol halen of zelfs nog hoger.

Elke drank eigen glas

Ondanks dat sterke drank meer alcohol bevat wil het niet zeggen dat de persoon meer alcohol binnen krijgt. Dit heeft er mee te maken dat de glazen waaruit een bepaalde drank genuttigd wordt afgestemd is op het percentage alcohol dat in de drank zit.

• Bier (5%) 250 cc glas
• Wijn (12%) 100 cc glas
• Sterke drank (35%) 35 cc glas

Ieder van de bovenstaande alcoholische dranken (mits deze gedronken wordt uit het daarvoor bestemde glas) bevatten 10 gram pure alcohol. Dit komt dus simpel weg doordat er meer bier in een bierglas gaat dan dat er jenever in een jenever glas gaat.

Wet

Wat veel mensen niet weten is dat alcohol tot de categorie harddrugs gerekend wordt. Nu zal dit de nodige vragen oproepen. Hoe kan het zijn dat alcohol een harddrug is, maar toch legaal is? De verklaring hiervan zit in de geschiedenis van alcohol. Sinds jaar en dag drinkt men alcohol en is sindsdien ook niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Alcohol is dus (net als cafeïne en nicotine) een maatschappelijk geaccepteerde harddrug.

Alcohol valt onder de drank en horeca wet en is dus legaal. Vanaf 1 januari 2014 zal er een wijziging optreden in de drank en horeca wet. Hieronder een overzicht van de drank en horeca wet hoe die op dit moment nog is en hoe de wet wordt vormgegeven per 1 januari 2014.

Drank en horeca wet (voor 2013)

• Onderscheid tussen zwak alcoholhoudende dranken (tot 15%) en sterke drank (vanaf 15%)
• Zwak alcoholhoudende drank mag gekocht worden vanaf 16, sterke drank vanaf 18
• Bij verkoop aan minderjarigen krijgt verkoper boete, minderjarige niet
• Op het in het bezit zijn van drank in openbare ruimte staat een boete (€45)
• Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) verantwoordelijk voor toezicht op wet

Drank en horeca wet (per 1 januari 2014)

• Minimum leeftijd verhoogd naar 18 (voor alle dranken)
• Geen overgangsregeling voor 16 en 17 jarigen
• Bij verkoop aan minderjarigen krijgt zowel verkoper als minderjarige boete
• Na 3 keer in een jaar verkocht te hebben aan minderjarigen, kan winkel alcohol verkoop verbod krijgen voor 12 weken
• Op het in het bezit zijn van drank in openbare ruimte staat een boete (12-16=€45,16-17=€90)
• Gemeenten worden verantwoordelijk voor toezicht op wet

Effecten van alcohol

De effecten van alcohol hoeven niet bij iedereen hetzelfde te zijn. Er zijn verschillende factoren die mede de effecten van alcohol bepalen. Bij deze factoren moet gedacht worden aan: geslacht, lichaamsbouw, stofwisseling, etc. Er zijn wel veel voorkomende effecten merkbaar. Deze effecten zijn afhankelijk van het alcohol promillage in het bloed, oftewel hoeveel je gedronken hebt.

• Warm gevoel
• Warme rode huid
• Minder remmingen
• Verminderd beoordelingsvermogen
• Slechte coördinatie van de spieren
• Niet in staat dingen te onthouden of te begrijpen
• Euforisch gevoel

Het Trimbos-instituut heeft hiervan een schematisch overzicht gemaakt. Let wel het genoemde aantal glazen geldt voor ervaren gebruikers. Als beginnend gebruiker kunnen de effecten van alcohol veel eerder merkbaar zijn.

• 1-3 glazen (0 – 0,5 promille): Ontspannen – ontremd – vrolijk
  De polsslag en ademhaling versnellen. Er ontstaat een warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan achteruit. De eetlust neemt toe en men moet vaker plassen.
• 3-7 glazen (0,5 tot 1,5 promille): Aangeschoten – tipsy
  Stemming en gedrag veranderen duidelijk. Zelfoverschatting kan optreden. Geheugen, reactiesnelheid en coördinatie verminderen en het beoordelen van situaties gaat moeilijker. Links en rechts van de gezichtsas neemt men steeds minder waar (tunneleffect).
• 7-15 glazen (1,5 tot 3 promille): Zat – dronken
  Alle eerder genoemde effecten versterken. Men gaat zich overdreven emotioneel gedragen en zelfkritiek verdwijnt. Er ontstaat een rood opgezwollen gezicht en de pupillen vergroten. Misselijkheid en braken.
• 15-20 glazen (3 tot 4 promille): Laveloos
  Zintuigen verdoven en warrig en afwezig; wat men hoort en ziet dringt nauwelijks door.
• 20-25+ glazen (4 promille en hoger): Knock-out
  Ademhaling en polsslag vertragen zo sterk dat men in coma kan raken en zelfs doodgaan: de ademhaling stopt of men krijgt een hartstilstand.

Werkingsduur

De werkingsduur van alcohol is afhankelijk van de hoeveelheid alcohol die men gedronken heeft. De lever doet 1 tot 1.5 uur over het afbreken van 1 standaard glas alcohol. Bij 8 glazen alcohol duurt dit dus al 8 tot 12 uur. Na een avondje stevig door drinken is er een grote kans dat er nog alcohol in het bloed zit bij het wakker worden. De lever breekt 95% van de alcohol af in het lichaam, de overige 5% verlaat het lichaam door zweet, adem en urine. Een klein deel van die 5% wordt afgebroken door de maag.

Risico’s en verslaving van alcohol

Er zijn zowel risico’s op de korte termijn en op de lange termijn bij het gebruik van alcohol. De risico’s zijn voor een deel afhankelijk van de hoeveelheden die de gebruiker nuttigt. Verder is er bij veelvuldig gebruik een serieuze kans op verslaving.

Korte termijn risico’s

• Zelfoverschatting (vechtpartijen, ongelukken, etc.)
• Verminderde werking van het geheugen
• Verminderde reactie snelheid en verkeerd beoordelingsvermogen (grotere kans op ongelukken)
• Versnelde ademhaling en hartslag
• Verhoogde lichaamstemperatuur
• Verminderde motoriek (kans op ongelukken)
• Kater (het wakker worden met misselijkheid, hoofdpijn en duizeligheid)

Bij een hoog promillage alcohol in het bloed treden er nog ernstigere risico’s op.

• Zuurstof tekort in de hersenen
• Toevallen en black-outs
• Bewusteloosheid
• Coma, met als mogelijk gevolg overlijden

Lange termijn risico’s

• Depressies
• Angstaanvallen
• Psychoses
• Overgewicht
• Aangeboren afwijkingen en zwangerschapscomplicaties.
• Hart-, alvleesklier- en maagziekten
• Levercirrose , lever vervetting, leverontsteking
• Neurologische stoornissen (zoals het met fors geheugenverlies gepaard gaande syndroom van Korsakov)
• Verhoogde bloeddruk
• Beroerte
• Slokdarm-, dikke darm- endeldarmkanker en borstkanker

Verslaving

Veelvuldig alcohol gebruik (meerdere glazen en meerdere dagen per week) leidt al snel tot gewenning. Gewenning houdt in dat de gebruiker steeds meer nodig heeft om hetzelfde effect te bereiken. Gewenning is een voorstadium van een verslaving. Onderneemt de gebruiker geen actie om van zijn gewenning af te komen dan is een verslaving de volgende stap. Alcohol is zowel geestelijk als lichamelijk verslavend. Geestelijke verslaving houdt in dat de gebruiker ieder moment van de dag zin heeft in alcohol en deze nuttigt ook op momenten dat het niet kan (zoals bijvoorbeeld voor of tijdens het werk/school.) Lichamelijke verslaving houdt in dat het lichaam om alcohol vraagt aangezien het lichaam gewent is om deze stof binnen te krijgen. Op het moment dat het lichaam deze stof dan niet meer binnen krijgt gaat het protesteren. De meeste gebruikers van alcohol kennen deze risico’s wel, maar zijn van mening dat dit hen nooit zal overkomen. De realiteit is vertoond helaas een ander beeld en laat zien dat ieder mens verslaafd kan raken aan alcohol.

Heb je het gevoel dat er gewenning of zelfs een verslaving bij je is opgetreden, probeer dan een lange tijd (minimaal 2 tot 3 maanden) geen alcohol te drinken. Lukt dit zonder enige moeite is er geen gewenning of verslaving aanwezig. Denk je in die 2 maanden meerdere keren aan alcohol en merk je dat je lichaam er om vraagt, dan is er gewenning en mogelijk een verslaving aanwezig. Wij raden aan om per direct hulp te zoeken.

Geschiedenis van alcohol

Een lange geschiedenis

Alcohol is een natuurlijke stof en wordt mede hierdoor al lange tijd genuttigd door mensen en dieren. Wanneer de eerste mensen alcohol zijn gaan drinken, of liever gezegd hebben gegeten is niet vast te stellen. Dat de mensen al redelijk snel in aanraking zijn gekomen met alcohol is algemeen geaccepteerd, keiharde bewijzen zijn er alleen (nog) niet. De eerste archeologische vondst met betrekking tot alcohol werd gedaan in Sumerië, een kleitafel van 5000 jaar oud met daarop het recept om bier te brouwen. Verder zijn in Egypte papyrusrollen gevonden uit 3500 voor Christus met het recept voor wijn. Bij de oude Grieken was wijn heel populair. Zij kenden vele goden en één van hen was Bacchus, de god van de vruchtbaarheid. Ter ere van hem werden grote feesten gehouden, waarbij de Grieken aardig wat wijn dronken. Bacchus kreeg dan ook de bijnaam: “God van de dronkenschap”. Ook in de bijbel werd al over alcohol geschreven: in een verhaal verandert Jezus water in wijn tijdens een bruiloftsfeest. Zowel de Grieken als de Romeinen wisten al hoe ze van wijn, sterke drank konden maken. Een techniek die oorspronkelijk wordt toegeschreven aan de Arabieren.

Alcohol in de vroege en hoge middeleeuwen (500-1300)

Tot aan de middeleeuwen werd alcohol maar op kleine schaal en meestal door een kleine groep (de rijke elite) genuttigd. In de middeleeuwen kwam hier een omschakeling in. Zoals de meesten wel zullen weten was de hygiëne in deze tijd ronduit slecht. Men poepte in dezelfde sloot als waar men vervolgens de kleren in ging wassen en drink water uit haalde. In deze tijd maakten mensen wijn uit vruchten en bier uit gerst en honing. Het percentage alcohol in deze dranken was zeer laag en de mensen die het dronken werden er dus ook niet dronken van. Langzaam aan verdrongen alcoholhoudende dranken het gebruikelijke drinkwater. Men kwam er achter dat het water vervuild was en daardoor was het beter om alcohol houdende dranken te gaan drinken. Het enige nadeel was dat deze dranken snel bedierven en een koelkast had men in deze tijd nog niet.

Alcohol in de late middeleeuwen (1300-1500)

Pas in de late middeleeuwen bereikte de destilleertechniek van de Arabieren de inwoners van Europa. Door deze destilleertechniek werd het mogelijk om sterk alcoholhoudende dranken te produceren, die als voordeel hadden veel minder snel te bederven. Ondanks deze ontwikkeling, of misschien zelfs door deze ontwikkeling, werd alcohol met name beschikbaar voor de rijke elite. De gewone arbeider verdiende simpelweg niet genoeg om deze sterke drank te kunnen aanschaffen. Dit zou zo blijven tot aan de 17^e eeuw (1600).

Alcohol beschikbaar voor iedereen? (1600-1960)

Omstreeks 1600 werd er een ontdekking gedaan die het nuttigen van alcohol een stuk dichterbij de werkende man bracht. Men kwam er namelijk achter dat alcohol (sterke drank) ook gemaakt kon worden van koren en bieten. Dit waren in deze tijd goedkope grondstoffen en hierdoor zakte de prijs van alcoholhoudende dranken. Hoewel meer mensen alcohol gingen drinken bleef de consumptie ervan tot aan 1960 laag, het werd in deze tijd gezien als luxe product. Dus alleen wanneer er aan het eind van de maand wat geld overbleef kon hier alcohol van gekocht worden.

Drooglegging van Amerika (1920-1933)

In 1920 besloot de Amerikaanse overheid dat zij de bevolking moesten beschermen tegen alcohol. Hierdoor werd alcohol illegaal gemaakt in Amerika, oftewel Amerika werd drooggelegd. Had deze regel tot gevolg dat de mensen minder alcohol gingen nuttigen? Nee, dat effect had de regel niet. Het effect dat de regel wel had was dat mensen tegenwoordig zelf hun drank gingen stoken. Dit was illegaal en er was dus ook geen controle op de kwaliteit van de alcohol. Naar schatting zijn er 35.000 mensen overleden aan de gevolgen van vergiftigde alcohol, daarnaast zijn er nog vele ziek geworden. In 1930 waren er al meer dan een miljoen mensen gearresteerd voor het overtreden van de alcohol wet. Daar komt nog bij dat in het illegale circuit (dat was ontstaan na het verbieden van alcohol) 700 doden zijn gevallen. Mede door deze redenen, maar ook omdat de overheid extra geld nodig had (wat door middel van accijnzen geheven kan worden) werd alcohol gelegaliseerd (opnieuw) in 1933.

Alcohol gebruik schiet omhoog (1960-nu)

Vanaf 1960 zijn wij in Nederland drie keer meer gaan drinken dan daarvoor. Dit was een tijd waarin arbeiders meer begonnen te verdienen en daardoor meer luxe producten kunnen kopen. De toename van het gebruik en de daarmee samenhangende problemen zijn aanleiding geweest voor een aantal campagnes, verdere aanscherpingen van de Drank- en Horeca wet en een aantal accijnsverhogingen. De laatste ontwikkeling in het ontmoedigingsbeleid is dat de minimum leeftijd voor alle alcoholische dranken naar 18 jaar gaat.

Samenvatting

Alcohol is een natuurproduct en daardoor al vele miljoenen jaren oud. Wanneer de eerste mensen alcohol consumeerde is niet te zeggen. Tot aan de middeleeuwen werd alcohol maar op kleine schaal gedronken. Doordat het drinkwater onhygienisch was ging met ipv van water de alcoholhoudende dranken drinken. Pas in de late middeleeuwen kwam er sterke drank, door de destilleertechniek van de Arabieren. Toch was het in deze tijd voor de gewone arbeider onbetaalbaar. In 1960 werd alcohol meer betaalbaar, maar bleef een luxe product. Van 1920 tot 1933 heeft de Amerikaanse overheid geprobeerd alcohol te verbieden, dit is faliekant mislukt. Vanaf 1960 zijn wij drie keer meer gaan drinken, wat ertoe geleid heeft dat de overheid dit heeft proberen aan te pakken met campagnes, het(meerdere keren) aanscherpen van de Drank- en Horeca wet en accijnsverhogingen.

Combi gebruik van alcohol

Alcohol en cannabis

• Vergroot kans op hoofdpijn en misselijkheid
• Verminderd rijvaardigheid
• Het kan verkeerd vallen/ bad trip, angstige en onprettige gevoelens.

Alcohol en cocaïne/amfetamine

• Vergroot kans op hoofdpijn en misselijkheid
• Vergroot kans op agressie
• Verminderd het gevoel van dronkenschap en vermoeidheid. De kans is dat de gebruiker hierdoor nog meer alcohol gaat drinken.
• Vergroot kans verkeersongelukken en andere hoge risico situaties.

Alcohol en MDMA

• Vergroot kans op hoofdpijn en misselijkheid
• Gevaar met oververhitting, hoewel alcohol enigszins afkoelt drijft het ook vocht af. Hierdoor kan de gebruiker uitgedroogd raken en daardoor oververhit raken. Oftewel het lichaam kan de kerntemperatuur niet onder de 38 graden houden.
• Alcohol en MDMA raden wij hierom sterk af.

Alcohol en GHB

• Beide middelen vallen in de categorie verdovend. Beide onderdrukken de ademhaling en versterken elkaar. Gevaar is overdosering, ademhaling te sterk onderdrukt, lichaam te weinig zuurstof, coma, dood.

Alcohol en paddo’s

• Vergroot de kans op een bad trip, gebruiker voelt zich dan angstig en zeer onplezierig.

Het gecombineerd gebruik van verschillende drugs of drugs met medicijnen kan vervelende, onvoorspelbare, en ook gevaarlijke effecten met zich meebrengen. Daarom wordt combigebruik afgeraden. Dit geldt overigens voor elke drug.