Benzodiazepinen

Beschrijving van Benzodiazepinen

Algemeen

Benzodiazepinen zijn medicijnen met een rustgevende en ontspannende werking.  Er zijn veel verschillende soorten van benzodiazepinen met allerlei tal van werkingen. Dit heeft er mee te maken dat deze medicijnen voor tal van aandoeningen worden voorgeschreven. Zo worden ze voorgeschreven bij slaapproblemen, angst en onrust en overige aandoeningen (epilepsie, vormen van verslaving, spierspasmen).

Hoewel deze medicijnen dienen te worden voorgeschreven door een arts, worden deze middelen ook gebruikt door recreatieve drugsgebruikers die deze middelen in handen krijgen zonder dat deze voor hen is voorgeschreven. Deze recreatieve gebruikers nemen deze middelen vaak om de ‘scherpe’ randjes van andere drugs af te halen. Bijvoorbeeld personen die amfetamine (speed) gebruiken kunnen vaak slecht slapen ’s nachts. Hierdoor gebruiken ze benzodiazepinen met rustgevende en een slaapverwekkende werking om toch nog te kunnen slapen. Voor de korte termijn lijkt het beter te zijn voor de gebruiker. De gebruiker slaapt ’s nachts ‘goed’ en zal de volgende dag minder moe zijn. Het probleem is naast de verslavingskans en de risico’s die er sowieso al zijn bij gebruik, dat het problematisch gebruik kan maskeren (=verbloemen). Door de negatieve eigenschappen die men ervaart na drugsgebruik te verbloemen lijken deze mee te vallen. In realiteit zijn ze nog altijd aanwezig, alleen voelt de gebruiker de negatieve effecten minder.

Verslavend

Benzodiazepinen zijn zeer verslavend. In de medische wereld geldt dan ook de regel dat het middel niet langer dan 2 maanden achter elkaar gebruikt mag worden. Wanneer er een medische noodzaak is om het middel langer te gebruiken wordt na 4 maanden afgebouwd met het middel. Het afbouwen is belangrijk omdat er inmiddels gewenning en tolerantie in het lichaam is opgetreden tegen het middel. Mocht de gebruiker in één keer stoppen met het middel, dan is de kans groot dat er ontwenningsverschijnselen optreden. De enige manier om van deze verschijnselen af te komen is opnieuw gebruiken of wachten. Na een tijd (kan een week zijn, maar kan ook een maand zijn) zullen de verschijnselen afnemen. Het gevaar is aanwezig dat de verschijnselen zo onplezierig en vervelend zijn dat de persoon opnieuw het middel neemt alleen maar om van deze verschijnselen af te komen. Dit leidt regelrecht naar een verslaving.

Wet

Benzodiazepinen vallen onder de geneesmiddelenwet. Dit houdt in dat het gebruik ervan legaal is zolang dit op medische basis gebeurt. Het produceren en verhandelen mag alleen worden gedaan door farmaceutische bedrijven die hiervoor een vergunning hebben. Gebruik van benzodiazepinen in recreatieve zin is illegaal.

Effecten van Benzodiazepinen

Nog meer dan bij andere middelen zijn de effecten van benzodiazepinen moeilijk samen te vatten. Hier zijn een aantal redenen voor. Als eerste zijn er tal van verschillende benzodiazepine, met ieder een andere werking en daardoor dus ook andere effecten. De hieronder beschreven effecten zijn dus algemeen en zeer zeker niet representatief voor individuele middelen die onder benzodiazepinen vallen. Daar komt nog bij dat de effecten van benzo’s kunnen verschillen per persoon. Hiervoor zijn een paar oorzaken te geven. Zoals de verwachting die men heeft van het middel, ervaring met het middel, ziektegeschiedenis, maar ook de omgeving kan van invloed zijn op de effecten die benzo’s teweeg kunnen brengen bij een persoon. De hieronder staande informatie is dus algemeen, voor daadwerkelijk advies over het specifieke middel dat genomen wordt, kan men advies inwinnen bij de huisarts.

Lichamelijke effecten

• Vertraagde ademhaling en hartslag
• Spierverslapping
• Toename in gevoeligheid van licht, geluid en aanrakingen
• Verlaagde lichaamstemperatuur
• Hoofdpijn
• Dubbel- of wazig zien

Geestelijke effecten

• Ontspanning
• Vermindering van zorgen, spanning, verdriet, paniek, stress en depressiviteit
• Minder goed kunnen concentreren
• Verminderde intellectuele prestaties
• Afvlakking van gevoelens, lusteloosheid
• Suffigheid, slaperigheid
• Minder zin in seks
• Geheugenverlies, met name op korte termijn

Risico’s en verslaving van Benzodiazepinen

Risico’s en verslaving

Hoewel benzodiazepinen voorgeschreven medicijnen zijn, wil dit absoluut niet zeggen dat er geen risico’s verbonden zijn aan het gebruik van het middel. Zowel op de korte als de lange termijn zijn er risico’s verbonden aan het gebruik van benzodiazepinen.

Korte termijn risico’s

• Bijwerkingen, zoals bijna alle medicijnen kunnen benzodiazepinen ook bijwerkingen geven. Bijwerkingen zijn negatieve effecten die het middel teweeg brengt. Voorbeelden bij het gebruik van benzo’s zijn: minder zin in seks, geheugenverlies, minder goed kunnen concentreren, verminderde intellectuele prestaties, afvlakking van gevoelens.
• Verkeer, doordat deze middelen het coördinatievermogen en het reactievermogen beïnvloeden is deelnemen aan het verkeer extra gevaarlijk en is de kans op ongelukken groter. Deelnamen aan het verkeer onder invloed van benzodiazepinen wordt dan ook sterk afgeraden.
• Vallen, de spierverslappende werking van het middel verhoogt de kans op vallen.
• Gebruik tijdens zwangerschap, het gebruik van slaap- en kalmeringsmiddelen kan schadelijk zijn voor de ongeboren baby. Van sommige benzodiazepinen is bekend dat ze een verhoogde kans geven op aangeboren afwijkingen.
• Paradoxale reactie, dit wil zeggen dat de werking van het middel het tegenovergestelde is van wat men zou verwachten. De verwachtingen zijn dat het middel helpt de angsten, zorgen, verdriet, etc. wegneemt. Bij een paradoxale reactie worden deze negatieve emoties juist versterkt. Hier moet wel bij gezegd worden dat slechts één procent van alle gebruikers last krijgt van deze reactie.
• Overdosering, aangezien benzodiazepinen de ademhaling onderdrukken is het mogelijk om een overdosis te nemen. Door een te hoge dosis wordt de ademhaling zodanig onderdrukt dat er een ademstilstand optreedt. Dit kan leiden tot de dood.

­Lange termijn risico’s

• Onderliggende problemen, de benzodiazepinen bestrijden alleen de symptomen van deze problemen. Symptomen als angst, verdriet, etc. worden onderdrukt. De oorzaak, namelijk de onderliggende problemen, worden door het middel niet verholpen. Dit werkt een geestelijke verslaving in de hand. Zodra het middel is uitgewerkt komen alle negatieve symptomen weer terug en zal de persoon geneigd zijn om opnieuw het middel te nemen om deze symptomen te onderdrukken.
• Verandering in de persoonlijkheid
• Afvlakken van gevoelens, naast dat benzo’s de negatieve gevoelens onderdrukken, onderdrukken ze ook positieve gevoelens. Gevoelens van blijheid, liefde, genieten, ergens om kunnen lachen worden ook verdoofd. Hierdoor kan het leven vlak en kleurloos worden, met als gevolg dat de persoon onverschillig wordt en nergens zin meer in heeft.
• Vermindering van het geheugen

Verslaving

Benzodiazepinen zijn zowel lichamelijk als geestelijk verslavend. Op lichamelijk vlak treedt er redelijk snel tolerantie op tegen het middel. Dit houdt in dat de persoon meer moet gebruiken om dezelfde effecten te blijven merken. Wanneer men acuut stopt  met het middel zullen er ontwenningsverschijnselen ontstaan. Deze verschijnselen kunnen bestaan uit: Hoofdpijn, zweten, spraak- en zichtstoornissen, duizeligheid, trillerigheid, misselijkheid of benauwdheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid of depressieve gevoelens. Het probleem hiervan is dat dit vaak de symptomen waren die men probeerde te onderdrukken met het gebruik van benzo’s. De lichamelijke verslaving voedt dus de geestelijke verslaving. De persoon voelt een groot verschil tussen het middel wel of niet nemen. Met het middel worden de negatieve emoties onderdrukt, zonder het middel moet de persoon het gevecht aangaan met deze emoties. Dit maakt benzodiazepinen geestelijk verslavend. Samen met de huisarts kan de persoon een stappenplan maken om langzaam maar zeker van de benzodiazepine af te stappen.

Geschiedenis van Benzodiazepinen

De tijd voor slaapmiddelen

Al zolang de mensheid bestaat gebruikt de mens medicatie tegen tal van kwalen. In het eerste begin bestonden deze medicijnen vooral uit planten en kruiden. Later kwamen hier middelen als alcohol en opium bij. Hoewel deze medicijnen effectief waren in het bestrijden van kwalen hadden ze ook tal van bijwerkingen. Echte slaapmiddelen kende de medische wereld nog niet, tot aan de komst van barbituraten.

Barbituraten, het nieuwe wondermiddel?

Pas in 1864 werd het eerste echte slaapmiddel ontwikkeld door  Adolf von Bayer. Hij noemde dit nieuwe middel barbituurzuur. Het werd in deze tijd gezien als een heus wondermiddel voor slaap problemen en  dokters schreven dan ook voortdurend recepten uit aan patiënten. Naast dat het gebruik werd als slaapmiddel was het ook een medicatie tegen epilepsie. Men had geen idee van de grote kans op verslaving en tal van andere negatieve bijwerkingen die barbituraten met zich mee brachten. Dit is logisch omdat de medische wetenschap nog redelijk in de kinderschoenen stond. Doctoren hebben overigens hele lange tijd het gebruik van barbituraten verdedigd, eigenlijk net zolang totdat er een nieuw en beter middel op de markt kwam.

Benzodiazepinen, het nieuwste wondermiddel?

 Dat nieuwe middel kwam er pas in 1958. De scheikundige naam is chloordiazepoxide, maar is op de markt gebracht onder de naam Librium. Eén jaar later kwam er een middel op de markt wat qua populariteit bijna ongenaakbaar is: valium (diazepam.) Vervolgens is het hard gegaan en zijn er tal van slaapmiddelen (benzodiazepinen) op de markt gebracht. Wat men echter toentertijd niet wist is dat benzodiazepinen, net als barbituraten, een zeer hoge verslavingskans hebben en daarnaast nog tal van andere bijwerkingen. De benzo’s hadden weliswaar minder bijwerkingen en waren minder gevaarlijk dan de barbituraten, maar het wondermiddel dat men dacht te hebben gevonden bleek een illusie te zijn.

De volgende generatie slaapmiddelen

Doordat de benzodiazepinen zoveel bijwerkingen hadden ging men opzoek naar een verbeterde versie van dit middel. De nieuwe slaapmiddelen waren onder andere Zoplicon en Cyclopyrrolonen. Beide werden gelanceerd als zijnde de opvolgers van benzodiazepinen. In de praktijk bleek echter dat deze middelen amper van elkaar verschilden. De nieuwe middelen hadden namelijk veel van dezelfde bijwerkingen als benzo’s hadden. Ondertussen is het dan ook zo dat men in de medische wereld een stuk voorzichtiger is geworden met het uitschrijven van recepten voor slaapmiddelen. Er wordt voortaan eerst gekeken of er andere behandelmethodes zijn alvorens men overgaat op slaapmiddelen. Echter komt het in de praktijk nog vaak genoeg voor dat slaapmiddelen te snel worden voorgeschreven.

Samenvatting

Al lang voordat de eerste slaapmiddelen waren uitgevonden gebruikte de mens al kruiden en planten als medicatie. In 1864 werd het eerste slaapmiddel ontwikkelt, deze slaapmiddelen noemen we barbituraten. Deze middelen hadden echter zeer veel bijwerkingen en waren zeer verslavend. Een nieuwe reeks slaapmiddelen werd daardoor ontwikkeld, met de naam benzodiazepinen, in 1958. Het duurde niet lang voordat tal van ontspannings- en slaapmiddelen op de markt gebracht werden. Wederom hadden deze middelen veel bijwerkingen en wederom waren ze verslavend. Dit zorgde ervoor dat er een nieuwe generatie slaapmiddelen ontwikkeld. In de praktijk bleek echter dat deze nieuwe middelen amper verschilden van de benzodiazepinen (qua bijwerkingen en verslaving). De medische wereld heeft mede hierdoor besloten om eerst andere behandel methodes te proberen bij slaapproblemen, stress en spanning. Pas wanneer al deze methodes niet werken worden slaapmiddelen voorgeschreven. In de praktijk blijkt echter dat benzodiazepinen nog veel te snel worden voorgeschreven. 

Combi gebruik van Benzodiazepinen

Benzodiazepinen en andere middelen

• Het combineren van slaap- en kalmeringsmiddelen met alcohol is riskant. Benzodiazepines en alcohol zijn beide verdovende middelen, die elkaars werking kunnen versterken. Een borreltje aan het eind van de dag lijkt geen kwaad te kunnen. Maar als de benzodiazepine van de vorige dag nog aan het werk is, kunnen de effecten van zowel alcohol als de benzodiazepine opeenstapelen.

Het gecombineerd gebruik van verschillende drugs of drugs met medicijnen kan vervelende, onvoorspelbare, en ook gevaarlijke effecten met zich meebrengen. Daarom wordt combigebruik afgeraden. Dit geldt overigens voor elke drug.